Po naszej śmierci pełnomocnictwa do naszego konta wygasają, a wypłata środków z rachunku bankowego następuje na rzecz spadkobierców, którzy przedstawią rzecz jasna postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub poświadczenie dziedziczenia. Niby wszystko wydaje się proste, jednak statyka mówi co innego, bo mało kto posiada prawomocny testament lub jakąkolwiek wiedzę na ten temat. A więc po kolei.
1) Pełnomocnictwo do rachunku bankowego
Za życia każdy może udzielić innej osobie pełnomocnictwa do swojego rachunku bankowego (małżonce, małżonkowi, dzieciom, rodzicom, innym). Jednak nie każde pełnomocnictwo może pozostawać w mocy po śmierci pełnomocnika lub mocodawcy. W przypadku umowy rachunku bankowego nie ma możliwości udzielenia pełnomocnictwa niewygasającego w momencie śmierci mocodawcy.
Uwaga!
Wypłata środków z rachunku przez pełnomocnika dokonana po śmierci posiadacza rachunku, a przed poinformowaniem banku o śmierci jest sprzeczna z prawem i może skutkować roszczeniem banku o naprawienie szkody lub oskarżeniem o dokonanie oszustwa na szkodę banku.
2) Wypłata środków z rachunku bankowego po śmierci posiadacza rachunku
Zgodnie z literą prawa wypłata środków z rachunku bankowego po śmierci posiadacza rachunku może nastąpić jedynie na rzecz spadkobierców, którzy przedstawią postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub poświadczenie dziedziczenia. Wypłata na rzecz każdego ze spadkobierców następuje w proporcji właściwej do nabytego udziału spadkowego.
Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku uzyskuje się na skutek przeprowadzenia postępowania spadkowego w sądzie po przez złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku (na podstawie testamentu lub zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego w przypadku braku testamentu). Akt poświadczenia dziedziczenia sporządza notariusz i ma on taką samą moc prawną jak postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.
Uwaga!
W przypadku małżonków, jeśli zmarły małżonek posiadał na swoim indywidualnym rachunku bankowym pieniądze objęte wspólnością ustawową (przede wszystkim wynagrodzenie za pracę), pozostały przy życiu małżonek ma prawo żądać wypłaty połowy środków z rachunku bankowego (jako jego części ze wspólności majątkowej), natomiast druga połowa środków podlega dziedziczeniu i jest wypłacana po przedstawieniu wyżej wymienionych dokumentów spadkowych.
3) Wspólny rachunek bankowy
Bank nie może zablokować rachunku wspólnego w wyniku śmierci jednego z jego współposiadaczy, co jest oczywiste.
Zgodnie z art. 51a Ustawy Prawo bankowe osoby fizyczne mogą zakładać wspólne rachunki bankowe. Oznacza to, że, o ile umowa nie stanowi inaczej, każdy ze współposiadaczy rachunku może swobodnie dysponować wszystkimi środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku oraz wypowiedzieć umowę ze skutkiem dla pozostałych współposiadaczy.
Umowa rachunku wspólnego może zawierać dodatkowe postanowienia na wypadek śmierci jednego ze współposiadaczy rachunku. W takiej sytuacji można na przykład postanowić w umowie, że ulega ona rozwiązaniu, a środki są wypłacane żyjącemu współposiadaczowi albo, że rachunek ulega przekształceniu w rachunek indywidualny żyjącego współposiadacza. Ponadto można zastrzec w umowie, że w miejsce zmarłego współposiadacza wchodzą jego spadkobiercy lub inna osoba.
Uwaga!
Niedopuszczalna jest blokada rachunku wspólnego przez bank w przypadku śmierci
jednego z jego posiadaczy, nawet jeśli umowa nie zawiera postanowień co do istnienia rachunku po śmierci jednego z jego posiadaczy.
Po śmierci właściciela rachunku bank pokryje koszty pogrzebu, do wysokości zgromadzonych na koncie pieniędzy, ale koszty te nie mogą jednak być pokryte z rachunku wspólnego, jeśli takie właśnie konto posiadał zmarły z współmałżonką/kiem.
Możemy polecić bankowi wypłatę naszym najbliższym środków zgromadzonych na koncie lub lokacie. Środki te nie będą częścią spadku (dyspozycja wkładem na wypadek śmierci).
4) Koszty pogrzebu
Wypłata z banku następuje na rzecz osoby, która przedstawiła rachunki potwierdzające wysokość kosztów poniesionych przez nią w związku z pogrzebem. Wysokość wypłaty nie może jednak przekraczać kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku. Trzeba podkreślić, że nie ma tutaj znaczenia, czy osoba wnosząca o zwrot kosztów pogrzebu jest spadkobiercą zmarłego.
5) Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci
Art. 56 Ustawy Prawo Bankowe daje posiadaczowi rachunku oszczędnościowego, oszczędnościowo-rozliczeniowego lub lokaty terminowej prawo do wydania bankowi polecenia wypłaty z rachunku środków po swojej śmierci następującym osobom:
Małżonkowi.
Dzieciom, wnukom itd.
Rodzicom, dziadkom itd.
Rodzeństwu.
Źródło: Na podstawie poradnika Związku Banków Polskich
www.zbp.pl
© APLIT Wszelkie prawa zastrzeżone.